Programma 5. Zuinig op ons klimaat

We werken aan de volgende doelstelling(en):

• Het verminderen van het gebruik van grondstoffen en afval: we willen alsnog zo snel mogelijk in de buurt komen van de landelijke afvaldoelstellingen 2020: 75% afvalscheiding en maximaal 100 kilo restafval per inwoner (de Osse doelstelling is 96 kilo)
• We voldoen aan de landelijke afvaldoelstellingen voor 2025: 85% afvalscheiding en 30 kg restafval per inwoner per jaar

De doelstellingen zijn op dit moment nog ver weg. In 2020 zijn we niet dichterbij gekomen en lopen we zelfs iets verder van de doelstellingen weg. In 2020 hebben we meer afval ingezameld en verwerkt dan in 2019. De hoeveelheid huishoudelijk restafval per inwoner is gestegen naar circa 209 kg restafval (voorlopige raming 2020, 172 kg fijn restafval en 37 kg grof restafval). Het percentage afvalscheiding is met 70% gelijk gebleven.
De COVID-19 crisis zorgde voor een toename van het aanbod van restafval. Doordat mensen meer thuis waren is er meer afval geproduceerd dan wij hadden verwacht. Dat constateert ook het Ministerie in algemene zin. Tegelijkertijd zijn de vergoedingen die gemeenten voor recyclebare stromen ontvangen, gedaald wat druk heeft gezet op onze financiële resultaten.
Afgelopen jaar verhoogden we de afvalstoffenheffing  (ASH) met 15 %. Deze verhoging was nodig om een groot deel van de gestegen kosten te kunnen betalen. We hadden een groter tekort verwacht, maar door incidentele voordelen hebben we dat op kunnen vangen.
In 2020 is, na eerdere vergeefse pogingen in eerdere jaren, besloten tot een nieuwe aanpak van huishoudelijk afval.
Per 1 januari 2022 gaan we de afvalstoffenheffing verrekenen op basis van vastrecht en betalen per lediging. Vooruitlopend daarop gaan we in 2021 de ophaalfrequenties veranderen en de grijze (rest) container verkleinen en alvast gereed maken voor betalen per lediging en zelfs voor tarifering op gewicht.
Daarmee is de verwachting dat we de landelijke doelstelling (75% afvalscheiding en maximaal 100 kilo restafval per inwoner) alsnog versneld gaan realiseren.

• In september 2020 stelden we de nieuwe aanpak voor huishoudelijk afval vast. Vanaf januari 2021 gaat de nieuwe aanpak in, waarmee we naar verwachting de landelijke afvaldoelstellingen dichter benaderen.
• Daarnaast zijn voor 2021 nieuwe poorttarieven en een gewijzigd reglement voor het Duurzaamheidsplein Oss vastgesteld. De nieuwe poorttarieven zijn in lijn met de tarieven in de regio en kostendekkend. Het aangepaste reglement moet het aantal bezoekers van buiten de gemeente en van bedrijven/ZZP’ers flink terugbrengen en daarmee ook de hoeveelheid afval die hier gebracht wordt.
• We startten eind 2020 na vaststelling van de nieuwe afvalaanpak een communicatiecampagne waarin we de veranderingen bekend maakten bij onze inwoners. We kenden daarnaast diverse acties door middel van communicatieactiviteiten ten behoeven van de bewustwording.
• Het Duurzaamheidsplein heeft in 2020 veel toestroom gekregen. Enerzijds door een groter aanbod als gevolg van de COVID-19 beperkingen, anderzijds door de aangekondigde tariefsverhogingen. Dat is goed opgevangen. We hebben extra ingezet op toezicht op afvalscheiding op het Duurzaamheidsplein en daardoor hebben we met een groot aantal bezoekers daar toch een positief financieel resultaat gehaald. Daarnaast zijn we in het 3e kwartaal met een pilot gestart om grof restafval op het duurzaamheidsplein te bewerken zodat het voldoet aan de eisen om als fijn restafval te kunnen laten verwerken. Voor het fijn restafval geldt een lager tarief.
• Samen met zeven andere Brabantse gemeenten en de provincie Noord-Brabant, zijn we in 2020 een onderzoek gestart met de vraag: Kan nascheiding van huishoudelijk afval naast bronscheiding een extra bijdrage leveren aan de realisatie van onze doelstellingen? Om daarmee voor Oss te bekijken of we verdere kostenstijging kunnen beperken en meer milieurendement kunnen realiseren.
• We kenden diverse acties voor zwerfafval. Daarbij heeft de speciale kinderclub de MikMakkers zich ingezet om zwerfafval op te ruimen.
• We bezochten scholen en bewoners om hen te informeren over afval en het belang van scheiden daarvan.

• Het college heeft besloten om de activiteiten met betrekking tot afval als cruciaal te bestempelen. We hebben extra maatregelen getroffen zoals onder andere voor persoonlijke beschermingsmiddelen zoals mondkapjes, handschoenen en huur van extra voertuigen (onder andere omdat beladers in verband met noodzakelijk afstand houden niet met zijn drieën in één vrachtauto konden zitten).  
• Het Duurzaamheidsplein Oss is open gebleven. Er ontstond een grote toeloop, wat leidde tot veel meer afval en daarmee tot meer handelingen met betrekking tot afvoer en afzet van dit afval De Kringloopwinkel sloot in deze periode, maar het sorteren van de gebrachte spullen via het Duurzaamheidsplein ging door.  Daarnaast is er bedrijfsafval ingezameld, omdat een aantal bedrijven tijdens COVID-19 hun bedrijven hebben gerenoveerd/vernieuwd.
• Sommige afvalstromen konden door stagnatie in de afzetmarkt, zoals bij textiel, door COVID-19 niet meer afgevoerd worden. Hiervoor zijn oplossingen gevonden.
• Een aantal inzamelroutes oud papier en karton is niet uitgevoerd door verenigingen, doordat vrijwilligers het niet veilig vonden. Hiervoor is eigen personeel ingezet/hierdoor is een aantal routes tijdelijk niet ingezameld.
• Ook is er minder zwerfafval door vrijwilligers en MikMakkers opgeruimd om reden van veiligheid (mondkapjes, eten- en drankverpakkingen die mogelijk besmet zijn).