Aanbiedingsbrief

Geachte leden van de gemeenteraad,

In de aanbiedingsbrief van de Programmabegroting 2020-2023 schreven wij dat wij vol zouden inzetten op het Osse stadshart, de eerste fase van de Noordelijke randweg, woningbouw, het centrum van Geffen, de energietransitie, nieuw afvalbeleid, naast vele andere uitvoeringswerkzaamheden. En we zouden starten met een herbezinning op onze toekomst: wat voor een gemeente willen we zijn, een herijking van onze koers en opgave. Terugkijkend kunnen we stellen dat we op al deze terreinen forse voortgang hebben geboekt. Ondanks de bijzondere omstandigheden.

We waren amper twee maanden onderweg en toen kwam COVID-19. Er volgde een overrompelende tijd, die zorgde voor ziekte en overlijdens. Voor het tot stilstand komen van een deel van onze samenleving. Voor sluiting van horeca, winkels, theaters, musea, gemeenschapshuizen. Voor beperkingen van sportmogelijkheden en ontmoeten. Halverwege het jaar liet het Rijk de teugels vieren, tot de tweede golf toesloeg. Er kwam een nieuwe lockdown, niet langer een intelligente, maar een zware die nog meer onmogelijk maakte. Tot in onze woonhuizen.
In onze gemeente wonen en werken tal van inwoners, maatschappelijke organisaties en bedrijven die zwaar lijden onder de huidige epidemie en de gevolgen. Alle pijn is nog lang niet zichtbaar en we houden rekening met heftige en langdurige naschokken. Voor de economie, de samenleving en inwoners.

Desondanks constateren we dat, mede dankzij de ondersteuningsmaatregelen, de economie in ons land doordraait. Met grote verschillen tussen sectoren die hard getroffen zijn en andere die juist floreren. De aandelenbeurs floreert, de werkloosheid is laag en de prijs van woningen stijgt nog steeds. De vraag is wat daaronder speelt en hoe dat gaat uitpakken. En wat dat gaat betekenen voor ons als gemeente. Dat is nog niet in te schatten. Maar deze vraag zullen we ons wel steeds moeten blijven stellen om te voorkomen dat we onverantwoorde wissels trekken op de toekomst.

COVID-19 vroeg van ons om nog een ander soort herbezinning dan we in 2019 al voor ogen hadden. De overheidsmaatregelen dwingen ons om onze rol daarin te pakken. Daarin hebben we weinig beleidsvrijheid. Daar waar die er wel is, zoeken we naar het evenwicht in de driehoek: gezondheid, economie en sociale ontwrichting. Dat raakt ook onze inzet van middelen en mankracht. In 2020 hebben we dat langs drie lijnen gewerkt hebben:
-       Met veel energie focus op de uitvoering
-       De samenleving zo goed mogelijk helpen bij het omgaan met de gevolgen van COVID-19
-       Prioriteiten stellen.

Focus op de uitvoering
We zijn er trots op dat we veel van onze plannen hebben gerealiseerd. Nadrukkelijk hebben we de focus op de uitvoering gelegd. Concreet bijdragen aan de samenleving. We noemen een aantal voorbeelden. De wachtlijsten in de WMO zijn weggewerkt. De inzet van de praktijkondersteuners bij huisartsen is gerealiseerd. De vergroening van het stadshart is begonnen. De regeling wonen in het centrum werpt zijn vruchten af. We hebben veel bedrijventerreinen verkocht, waardoor de werkgelegenheid in Oss toeneemt. Het welstandsbeleid is afgeschaft. Er zijn ruim 500 nieuwe woningen gebouwd.
Daarnaast hebben we in 2020 de bodem gelegd voor de uitvoering in de toekomst. Zo is het bestemmingsplan Walkwartier vastgesteld, waardoor de sloop kan beginnen gevolgd door de nieuwbouw. Het Osse bod voor de regionale energie opgave is ingevuld. Het verduurzamen van ons eigen vastgoed is voorbereid.  De eerste rapportage van de Task Force Woningbouw is gereed, met plannen en vergezichten tot 2040. Het nieuwe evenementenbeleid is vastgesteld. De nieuwe manier van afvalinzameling is voorbereid en wordt inmiddels uitgevoerd. En waar we kansen hebben gezien, hebben we deze gepakt.

Natuurlijk is niet alles gerealiseerd. Op een aantal vlakken misten we de mensen om het werk te doen. Of COVID-19 maakte fysieke bijeenkomsten onmogelijk, bijvoorbeeld in participatie-trajecten, voor groepstrainingen bij re-integratie of wijkraad bijeenkomsten over projecten in de buurt. Dat betekende vertraging, uitstel of opnieuw afwegen. Dankzij de middelen die beschikbaar zijn gekomen met de begroting 2021 – 2024 hebben we meer armslag gekregen. Maar het blijft schipperen tussen ambities en beschikbare middelen.

De samenleving zo goed mogelijk helpen bij het omgaan met de gevolgen van COVID-19
Toen we in maart de ernst van de COVID-19 epidemie ervoeren, hebben we onmiddellijk hulpstructuren ingericht. Voor de ondernemers, maatschappelijke organisatie en inwoners, ook met inzet van onze netwerkpartners. We hebben continue in verbinding gestaan: in Oss zijn de lijnen tussen samenleving en gemeente kort en dat werkt! Daardoor konden we voortdurend schakelen, zodat problemen in een vroeg stadium op de college tafel lagen en we vlot maatregelen konden treffen.

Daarnaast hebben we uitgangspunten voor ondersteuning geformuleerd en aan de hand daarvan besloten: van verruiming terrassen tot ruim drie maanden vrij parkeren. Van zelf de aan ons gerichte facturen binnen 10 dagen betalen tot afhaalmogelijkheden voor groothandel creëren. De hoofdlijn was de sociale infrastructuur zo veel mogelijk in stand houden, helpen verdienen en waar het kon verantwoord vermaak – bij voorbeeld de kermis – mogelijk maken. Ook hebben we tal van Rijksregelingen door vertaald naar de Osse praktijk. De TOZO regeling, die we razendsnel online hadden, is daar een aansprekend voorbeeld van.

In deze evaluatie kunt u bij alle programma’s lezen wat we specifiek gedaan hebben in het kader van COVID-19. Daarnaast rondt de Rekenkamer het onderzoek af over hoe het College heeft geacteerd in het COVID-19 tijdperk.

Prioriteiten stellen
In het voorjaar hebben we veel aandacht besteed aan prioriteren. Voor ons zou dat de opmaat zijn geweest om met u in gesprek te gaan over de toekomst van onze gemeente. De herbezinning op de koers en opgave. Door COVID-19 is dat vooral vorm gegeven in de deelopgaven die op ons afkwamen. Daarbij stellen we onszelf nadrukkelijker dan voorheen de vraag waar onze verantwoordelijkheid ligt.

Daarnaast hebben we  de voorjaarsnota vervangen door de Prioriteitennota, waarin we de spanning hebben beschreven tussen ambitie en realisatiekracht. We hebben in kaart gebracht wat we kunnen realiseren, wat we uitstellen en wat is afgevallen. Na de vaststelling van de Prioriteitennota in juli, hebben we vervolgens de begroting 2021 – 2024 gemaakt. Daarin zijn de keuzes van de Prioriteitennota uitgewerkt. Ook zijn toen structurele middelen beschikbaar gekomen om onze organisatie te verbreden en te verdiepen. Met de gemaakte keuzen en de extra middelen zijn we in staat om meer balans te brengen tussen ambitie en realisatiekracht.

Tenslotte
Wij kijken terug op een  ongekend jaar, waarin de wereld door een pandemie op z’n kop kwam te staan. We zijn er trots op dat we desondanks nog zoveel van onze plannen hebben kunnen realiseren. Dankzij de goede bestuurlijke samenwerking tussen College en gemeenteraad. Daarbij ondersteund door onze organisatie die betrokkenheid, veerkracht en aanpassingsvermogen heeft getoond. We hebben onze dienstverlening kunnen continueren en nieuwe en slimme manieren van werken ons eigen gemaakt.

We kijken met veel plezier terug op de samenwerking met u als gemeenteraad. Ook al was het soms spannend. Wij hebben in het voorjaar het COVID debat als een ferme steun in de rug ervaren. Fijn dat we in Oss op een stevig fundament staan, ook als daar flink aan geschud wordt.

Burgemeester en wethouders van Oss.

De secretaris,            De burgemeester,
drs. H. Mensink         drs. W.J.L. Buijs-Glaudemans