Programma 11. Financieel solide

We werken aan de volgende doelstelling(en):

• Uitvoeren van een stabiel financieel beleid

In het coalitieakkoord ‘Kansen zien, kansen pakken' is gekozen voor een solide financieel beleid met sluitende meerjarenbegrotingen.

• Op dit moment hebben we een meerjarig sluitende programmabegroting 2021-2024. Maar de financiële positie op basis van de (meerjaren) begroting staat fors onder druk. De meerjarenbegroting is ternauwernood sluitend. Dit wordt vooral veroorzaakt door kostenstijgingen in het sociaal domein (met name Jeugdhulp en Wmo). We zien de tekorten binnen Jeugdhulp oplopen en ook zien we door de invoering van het abonnementstarief de kosten voor de Wmo verder stijgen. Richting het Rijk maken we ons, samen met de VNG, hard voor structurele compensatie van de hogere kosten in het sociaal domein. Ook lobbyen we voor de afschaffing van de zogenaamde opschalingskorting. Als gemeenten hebben we meer financiële armslag nodig om alle (landelijke) ambities te realiseren. Daarnaast gaat ook de huidige COVID-19 crisis effecten hebben. De landelijke compensatie voor dit jaar vanuit het Rijk waarderen we, echter we maken ons grote zorgen over de toekomstige gevolgen van deze crisis. Wat betekent dit bijvoorbeeld voor onze lokale economie, voor cultuur en wat zijn de sociale en maatschappelijke effecten? Deze onzekere effecten zullen directe gevolgen gaan hebben voor onze meerjarenbegroting.
• In de programmabegroting 2021-2024 hebben we gekozen om op dit moment NIET te bezuinigen en om juist anticyclisch te investeren. De gemeenteraad heeft besloten dat er geen instellingen of verenigingen om mogen vallen als gevolg van COVID-19. En we blijven investeren vanuit een stabiele basis. Onze topprioriteiten daarbij blijven:  

• Dynamisch stadscentrum;
• Voorzieningen voor ontmoeten, sport en cultuur;
• Bouwen voor de toekomst;
• Uitvoering sociaal domein;
• Duurzaamheid;
• Investeren in de organisatie.  

• We begroten voor het jaar 2021 een tekort van ruim € 1 miljoen. Dit tekort halen we uit de algemene reserve.
• De provincie Noord-Brabant heeft onze begroting bestempeld met de kleur "Oranje". Dat wil zeggen dat ook zij aangeven dat onze begroting onder druk staat (begroting 2021 is zoals we zelf ook aangeven niet structureel sluitend, begrotingsevenwicht wordt gerealiseerd in het laatste begrotingsjaar 2024).
• De hoogte van de algemene reserve voldoet aan onze eigen vastgestelde norm (10% van de algemene uitkering). Voor het compenseren van COVID-19 effecten is besloten dat de algemene reserve tijdelijk onder deze norm mag komen.
• We hebben en goedkeurende verklaring van de accountant op de jaarrekening 2019.
• Daarnaast hebben we voldoende weerstandsvermogen om gemeentelijke risico's af te dekken.
• We zien een toename van risico's.
• De algemene bedrijfsreserve van het grondbedrijf (ABR) is goed gevuld.
• Een deel van de investeringsruimte kan worden bekostigd uit het overschot op de Algemene bedrijfsreserve van het grondbedrijf.

• Voor het COVID-19 debat (gemeenteraad 4 juni 2020) hebben we een notitie opgesteld met daarin:

• algemene uitgangspunten en criteria om richting te geven aan de invulling van maatregelen;
• een analyse per programma met speerpunten en knelpunten en ook een aantal dilemma's;
• een beeld van de financiële positie, de risico's en een beeld van de financiële ondersteuningsmaatregelen.

• In de Prioriteitennota 2021-2024 hebben we conform de raadsmotie "Prioritering is een bevoegdheid van de gemeenteraad" de knelpunten per programma in beeld gebracht, in kaart gebracht wat nodig is om alle knelpunten op te lossen en hebben we een voorstel gedaan voor prioritering. Dat voorstel stond in het licht van het toekomstbeeld van onze gemeente. Ook zijn in deze prioriteitennota COVID-19 ondersteuningsmaatregelen en risico's in beeld gebracht.
• In de programmabegroting 2021-2024 hebben we conform de raadsmotie "Scenario's steunpakket corona" zo goed mogelijk in beeld gebracht wat de mogelijke financiële effecten zijn van de COVID-19 crisis. En hebben we een beeld geschetst van landelijke compensatiemaatregelen.
• Op basis van de volgende 6 criteria hebben we diverse ondersteuningsmaatregelen doorgevoerd:

1. We geven inkomenssteun aan mensen die dat nodig hebben, geen omzetsteun aan bedrijven, of sectoren
2. Helpen verdienen is beter dan helpen besparen
3. Op naar werk
4. We investeren in samenleven
5. We investeren in zorgcontinuïteit
6. We zijn en blijven een financieel gezonde organisatie.

Een totaalbeeld hiervan is ook opgenomen in deze programma-evaluatie.

• In de programmabegroting 2021-2024 hebben we in de paragraaf Weerstandsvermogen een hoofdstuk opgenomen van scenario's van effecten uit de COVID 19-crisis. Dit op basis van landelijk onderzoek waaraan we als gemeente gewerkt hebben.
• We zetten via onder andere de G40 en via de VNG in op lobby richting het Rijk op het gebied van:

• voldoende financiële middelen voor jeugdzorg
• voldoende compensatie voor de effecten vanuit COVID-19 (korte en langere termijn)
• (gedeeltelijk) terugdraaien van de zogenaamde opschalingskorting

• In de taskforce woningbouw en bedrijventerreinen werken we financiële instrumenten uit om zo inhoud te geven aan anticyclisch investeringsbeleid.
• We blijven periodiek de betalingstermijn van onze facturen monitoren. Gedurende de COVID-19 crisis hebben we versneld facturen betaald (binnen 16 dagen).
• We hebben een nieuwe aanbesteding van de accountantscontrole voorbereid. De gemeenteraad heeft in 2020 het programma van eisen hiervoor vastgesteld. Begin 2021 vindt besluitvorming hierover plaats.
• We hebben voorbereidingen gedaan voor de invoering van de rechtmatigheidsverklaring. Deze wordt per 2021 (of mogelijk 2022) ingevoerd. Om dit te realiseren maken we een verbeterslag in het huidige systeem van interne controles.
• In 2020 zijn we gestart met het verbeteren van ons financieel systeem. We zetten daarbij in op: basis op orde houden, verdergaande digitalisering en robotisering.
• In het portaal http://financien.oss.nl staan alle digitale planning & control documenten.

• Bij de start van COVID-19 hebben we in 2020 besloten om bedrijven, inwoners, verenigingen en maatschappelijke organisaties uitstel van betaling te geven. Dit uitstel was tot 1 september 2020.
• Voor nieuwe rekeningen is vervolgens in 2020 een standaard betalingstermijn gehanteerd van 90 dagen.
• We gaan coulant om met aanvragen voor betaalregelingen.
• Facturen zijn door ons zelf zo spoedig mogelijk betaald (streven binnen 15 dagen). De gerealiseerde termijn is  13 dagen.
• In 2020 hebben we besloten om instellingen/ verenigingen de mogelijkheid te geven om te kiezen om geen aflossing en rente te betalen. Dit onder voorwaarde van ondertekening van een aanvullende overeenkomst waarbij de looptijd van de lening met 1 jaar wordt verlengd. In 2020 zijn 7 leningovereenkomsten aangepast voor een totaal bedrag van € 167.000 aan aflossing en € 272.000 aan rente.