2.1 Zorg en ondersteuning in de Wmo

Doelstellingen

Hoe ver zijn we met het realiseren van onze doelstellingen?

We hebben gewerkt aan onze drie hoofdthema’s van de lokale Wmo: werken aan een sterke sociale basis, zorgen voor ondersteuning van inwoners in kwetsbare posities zodat ze het zelf redden en zorgen voor een vangnet voor inwoners met een psychische kwetsbaarheid. In 2020 hebben we incidenteel geld ontvangen en vanaf 2021 structurele middelen voor zorg en ondersteuning voor in de Wmo. We hebben 6 fte aangesteld voor uitvoeringstaken. Daardoor hebben we de inhuur met incidentele middelen van de afgelopen jaren teruggebracht. Maatschappelijke, landelijke en financiële ontwikkelingen, en beleidsmatige prioriteiten maken dat de druk op de beleids- en uitvoeringscapaciteit capaciteit hoog blijft. We blijven zoeken naar manieren om deze op te vangen. Hieronder staan de concrete resultaten binnen onze drie hoofdthema's van de lokale Wmo.

Wat hebben we hiervoor gedaan?

We hebben gewerkt op basis van de drie hoofddoelen van de lokale Wmo:

Hoofdthema 1 lokale Wmo: Werken aan een sterke sociale basis

In 2020 is de focus gelegd op het belang en de waarde van de sociale basis in de Wmo. Met ONS Welzijn hebben we afspraken gemaakt om in de Sociale teams te werken aan meer inzet van collectief werk en informele ondersteuning zodat inwoners met hulpvragen zelf verder kunnen. Het goed aansluiten bij de maatschappelijke vraagstukken door de Sociale teams is onderdeel van de organisatieverandering van ONS Welzijn in Oss.
In 2020 heeft de GGD samen met het team Onderzoek & Statistiek van de gemeente Oss en ONS Welzijn een nieuw instrument voor de wijkfoto (data als basis voor wijkprofiel) gemaakt. In het eerste kwartaal van 2021 testen we dit instrument op gebruiksvriendelijkheid en bruikbaarheid waarna de wijkfoto op wijk- en dorpsniveau gebruikt wordt voor de dialoog met professionals en inwoners over de sociale agenda.
In 2020 is de Beleidsvisie Thuis in de Buurt vastgesteld. Dit is de basis voor verdere ontwikkelingen rondom laagdrempelig ontmoeten en wijk- en buurthuizen.
Samen met ONS welzijn zijn we gestart met een leertraject om te komen tot betere sturing en afspraken voor 2022.
We hebben in 2020 een visie op het professioneel Jongerenwerk geformuleerd en gebruiken 2021 om hier concrete invulling aan te geven.
We hebben de inzet van straatcoaches vanaf januari 2020 met twee jaar verlengd tot eind 2021. In 2021 evalueren we de inzet van de straatcoaches.
We hebben onderzocht wat mantelzorgers nodig hebben aan informatie en advies, zodat we samen met ONS Welzijn met elkaar in deze behoefte kunnen voorzien.
We hebben initiatieven van inwoners gefaciliteerd vanuit ons innovatie/transformatiebudget.

Hoofdthema 2 lokale Wmo: Zorgen voor ondersteuning van inwoners in kwetsbare posities zodat ze het zelf redden

Het uitvoeringsteam Wmo is in 2020 gestart met een nieuwe werkwijze:
Deze nieuwe werkwijze houdt in: Directe doorverbinding van Team Toegang naar de planning van Team Wmo, de afspraak wordt binnen 3 weken gepland, er komt 1 onderzoeksverslag die aansluit op de Samenwerkwijze, en de administratie handelt eenvoudige aanvragen af.
Dat betekent voor de inwoner: Binnen 3 weken heeft hij of zij een afspraak en er is een snellere afhandeling van (eenvoudige) vragen.
Het effect van deze nieuwe werkwijze is: Er is minder wachttijd, er is duidelijkheid over de afspraak waardoor minder herhaaltelefonie, er is een snellere afhandeling, en de tevredenheid neemt toe.
In 2020 is de werkwijze van de Sociale teams (ONS Welzijn en Consulenten W&I, Zorg en SHV) geëvalueerd. Uit de evaluatie is een verbeterplan voortgekomen. Dit verbeterplan wordt in gezamenlijkheid van de gemeente Oss en ONS Welzijn uitgevoerd.
Professionals en partners in de wijk hebben per wijk leersessies gevolgd om de Samenwerkwijze onder de knie te krijgen. Per wijk zijn aanjagers aangesteld. Op initiatief van de aanjagers is een start gemaakt om samen aan een organisatie overstijgende leeromgeving te bouwen. Dit heeft de werktitel ‘het Leerhuis’ gekregen.
In 2020 hebben we complexe maatwerkcasussen geanalyseerd. Op basis van de analyse hebben we verbeteringen toegepast op het toewijzingsproces van complex maatwerk. Het gaat hierbij om aanpassingen van de werkinstructie, inzicht in kosten en monitoring, en verbetering in de toeleiding de regionale ondersteuning vanuit Maatschappelijke opvang en beschermd wonen.
In 2020 is een analyse gemaakt van de groei van de inzet van Huishoudelijke Verzorging. Deze groei hangt vooral samen met het ingevoerde abonnementstarief voor de WMO en brengt steeds hogere kosten met zich mee. Lokaal en regionaal denken we na over stuurknoppen om hiermee om te gaan.
We hebben een voorstel gemaakt om gedifferentieerde tarieven in de PGB voor Huishoudelijke hulp te gaan hanteren. De ASD is gevraagd om daarover te adviseren. Besluitvorming volgt in 2021.

Hoofdthema’s 3 lokale Wmo: Zorgen voor een vangnet voor inwoners met een psychische kwetsbaarheid.

We hebben een regionale ontwikkelagenda Opvang, ondersteuning en zorg voor inwoners met een psychische kwetsbaarheid opgesteld.
We hebben een regionaal projectplan brede aanpak dakloosheid opgesteld en zijn gestart met de uitvoering.
We maakten procesafspraken met woningbouwcorporaties over de urgentieplus regeling voor cliënten die uitstromen uit zorg (beschermd wonen en maatschappelijk opvang) en zelfstandig gaan wonen.
We hebben een regionaal plan doorontwikkeling bemoeizorg gemaakt, waarbij expertise wordt uitgebreid met forensische kennis.
We hebben een regionale samenwerkingsagenda opgesteld tussen zorgverzekeraars gemeenten gericht op de thema’s GGZ, Ouderen en Preventie.
We hebben ingezet op de versterking van de samenwerking tussen het medisch domein, sociaal domein en veiligheidsdomein. We maakten o.a. afspraken met politie, GGZ Oost Brabant, Novadic Kentron en Verdihuis over samenwerking bij crisissituaties bij complexe casussen.
We hebben de regionale preventieopdracht GGZ en verslavingszorg geherformuleerd.
Er is een regionale pilot uitgevoerd opvang complexe casuïstiek.
We hebben een lokale pilot voor transformatie beschermd wonen uitgevoerd in Proeftuin Ruwaard.
We hebben procesafspraken gemaakt aanvraag briefadres.
Er is een regionale GGZ specialist aangesteld voor de Sociale Teams en regionale team toegang BW/MO.
Ook in 2020 werkten we vanuit zorg en veiligheid en stemmen op beleid en uitvoering. Bij interventies die te maken hebben met preventie en repressie zochten we de verbinding.
We hebben afspraken gemaakt met onze netwerkpartners ten behoeve van het werken volgens het AVE model (aanpak voorkomen escalatie). In 2020 hebben we geïnvesteerd in kennisdeling en bredere bekendheid. We hebben dit in nauwe samenwerking met team Veiligheid gedaan.

Wat hebben we specifiek vanwege COVID-19 gedaan?

Voor ons uitvoeringsteam Wmo had COVID-19 de volgende impact:
- Veelal telefonisch onderzoek i.p.v. huisbezoeken
- huisbezoeken werden uitgesteld
- Huisbezoekprotocol COVID-19 werd vastgesteld
- We handelden 50-70% telefonisch en 30-50% met huisbezoek af
We zagen het eerste en tweede kwartaal een daling in aanvragen (11-12% minder ten opzichte van vorig jaar). Daardoor was er een daling van de werkvoorraad én de wachttijd. Vanaf het derde kwartaal was het aantal aanvragen weer op een vergelijkbaar niveau als vorig jaar.
De reguliere dienstverlening van ONS welzijn liep zoveel mogelijk door. Online en waar noodzakelijk ook ambulant. Daarnaast waren de wijkwerkers extra actief in de wijk en zochten naar creatieve oplossingen om inwoners te kunnen blijven ontmoeten. Zij waren aanwezig in wijkcentra voor inloop en vragen en zij zetten spreekuren voort in de wijkcentra die open waren. Dit gold ook voor de jongerenwerkers.
ONS welzijn had voor alle inwoners een speciaal programma ontwikkeld samen met externe partners zoals de GGD, Slachterhulp en huisartsen. Dit programma was grotendeels gebaseerd op de reguliere dienstverlening van ONS welzijn, maar waarnaar door de COVID-19 situatie meer vraag naar is. Denk bijvoorbeeld aan psychosociale ondersteuning, eenzaamheidsbestrijding, rouw- en lotgenotencontact, financieel/juridische ondersteuning en armoedebestrijding.
Tijdens de eerste golf hadden zich veel vrijwilligers gemeld bij ONS welzijn. Deze werden bemiddeld naar vrijwilligerswerk. ONS welzijn ondersteunde ook veel burgerinitiatieven. In de tweede golf was de vraag naar vrijwilligers groter dan de instroom. Ook de vraag naar ondersteuning vanuit overbelaste mantelzorgers is toegenomen.
We hebben zorgaanbieders een omzetgarantie gegeven zodat het zorglandschap ook na de COVID-19 crisis in stand blijft.
We hebben een meerkostenregeling voor Wmo zorgaanbieders uitgevoerd waardoor meer kosten in verband met uitvoering van de RIVM maatregelen werden vergoed.
We hebben medewerkers van zorgorganisaties gevraagd kwetsbare burgers extra te ondersteunen.
We maakten afspraken met zorgaanbieders over alternatieve manieren om onze inwoners te blijven ondersteunen.
Er zijn aanvullende afspraken gemaakt met Verdihuis over maatschappelijke opvang op basis van de COVID-19 richtlijnen.